Nước vôi trong là gì?
Nước vôi trong là phần nước có độ trong tương đối nằm bên trên bề mặt của nước vôi, đây là dung dịch được hình thành sau khi hòa tan vôi bột (hay còn gọi là vôi sống) vào nước. Loại nước này thường được nhắc đến trong các lĩnh vực rất khác nhau như làm bánh, sơn tường và đặc biệt là chăm sóc lan. Nước vôi trong có công thức hóa học là Ca(OH)2, còn được biết với tên gọi là vôi tôi. Những ion canxi bên trong nước này góp phần bảo vệ và tăng khả năng hấp thụ chất cho hoa lan nên sẽ rất tốt nếu chúng ta tưới nước vôi trong cho lan.
Quy trình pha nước vôi trong để tưới cho lan
Chuẩn bị
Nguyên liệu: rất đơn giản chỉ bao gồm hai thành phần là vôi và nước sạch, vôi có thể dùng loại vôi tôi hoặc vôi bột, để pha nước vôi trong tưới cho lan hiệu quả nên dùng vôi bột làm từ đá vôi sẽ mịn và tốt hơn loại được nghiền từ vỏ nghêu vỏ sò. Các loại vôi này đều có thể mua ở cửa hàng vật liệu xây dựng hoặc cơ sở bán nguyên liệu trồng cây.
Dụng cụ: đầu tiên là bao tay và khẩu trang để bảo vệ cơ thể khỏi lượng nhiệt tỏa ra trong quá trình pha nước vôi trong; kế đến là vật chứa có miệng cao như thùng, thau hoặc lu để ngăn những giọt vôi bắn ra bên ngoài; cuối cùng là bay hoặc que dài dùng để trộn vôi, không nên trộn trực tiếp bằng tay vừa nguy hiểm vừa hao phí một phần vôi bám vào bao tay.
Liều lượng
Nước vôi có tên khoa học là Canxi Hydroxit với khả tan trong nước rất thấp cụ thể là 1 lít nước chỉ hòa tan được 0.85g (tương ứng với 1 muỗng cà phê) chất này. Chúng ta nên ghi nhớ kỹ điểm này để không bị lãng phí khi pha chế vì có nhiều người nghĩ rằng khi sử dụng nhiều vôi sẽ giúp nước vôi trong tưới cho lan đậm đặc hơn.
Lượng nước vôi trong cần tưới cho lan sẽ phụ thuộc vào quy mô và độ pH của đất trồng. Đất có độ pH từ 3,5-4,5 thì sử dụng 200 ký vôi/1000m2; nếu pH từ 4,6-5,5 thì sử dụng 100 ký vôi/1000m2; pH từ 5,6-6 thì dùng 50 ký vôi/1000m2; pH lớn hơn 6 thì không cần tưới. Chúng ta có thể đo bằng pH bằng các loại bút đo chuyên dụng vừa gọn nhẹ vừa đơn giản. Lưu ý rằng diện tích (m2) trong công thức trên là diện tích đất trồng vì vậy để chính xác khi đo diện tích vườn lan, cần xếp các chậu lan sát lại gần nhau nhất có thể.
Cách pha chế
Sau khi đã tính toán được lượng nước và vôi cần tưới cho vườn lan của mình, đổ toàn bộ lượng nước vào thau hoặc thùng sẽ pha, vôi thì cho vào một cốc riêng. Việc tưới nước vôi trong cho lan nên được thực hiện tại một vị trí rộng rãi, thoáng đãng, đeo bao tay và khẩu trang đầy đủ rồi đổ từ từ cốc vôi vào trong thùng nước (lưu ý rằng không làm ngược lại, tức là đổ nước vào vôi sẽ khiến vôi bắn mạnh ra bên ngoài rất nguy hiểm). Một tay rắc vôi một tay dùng que khuấy đều theo 1 chiều cho đến khi vôi tan hết, sau khi hoàn tất, lấy nắp đậy kín và mang đem cất từ 7-10 ngày ở nơi khô ráo để nước giảm bớt nhiệt lượng và lắng phần vôi xuống bên dưới rồi mới nên sử dụng.
Tưới nước vôi trong cho lan như thế nào
Trước khi chiết nước vôi trong tưới lan ra bình phun sương, cần khuấy đều một lượt và đợi 1-2 tiếng để có thể lấy được phần nước trong bên trên. Lưu ý rằng không để lâu hơn 2 tiếng, chất vôi sẽ lắng toàn bộ xuống đáy làm mất hiệu quả.
Tưới ướt toàn bộ bề mặt lan từ gốc đến ngọn chỉ với một lớp mỏng, không tưới vào lúc giữa trưa, ánh nắng mặt trời chiếu qua lớp nước sẽ gây ra lượng nhiệt lớn lên cây lan, rất nguy hiểm
Tần tưới nước vôi trong cho lan tốt nhất là khoảng 2 tháng 1 lần hoặc vào đầu mùa mưa, vì đây là lúc nấm bệnh phát triển mạnh, vôi sẽ giúp cây lan phòng tránh được việc này.
Không tưới nước sạch cho lan trong vòng 1 ngày và không nên tưới nước vôi trong trước khi trời mưa để lớp vôi có thể bám dính và tác dụng triệt để lên cây lan.
Tác dụng của nước vôi trong đối với lan
Nước vôi trong giúp bổ sung canxi cho lan, giúp thân cây chắc khỏe, đọt lá không bị biến dạng, khó rụng hơn.
Tăng sức chịu đựng cho lan trước thời tiết biến đổi nhanh lúc nắng lúc mưa, khi thì nhiệt độ cao, khi thì độ ẩm cao.
Trong đất tự nhiên và một số nguồn nước lẫn những ion kim loại nặng như nhôm, sắt, mangan dễ làm lan bị ngộ độc, tưới nước vôi trong cho lan giúp trừ khử tình trạng này.
Canxi Hydroxit trong nước vôi trong sẽ tăng độ liên kết và bám dính của các chất dinh dưỡng trong đất trồng, làm chậm quá trình suy thoái của đất.
Một số loại lan được trồng trực tiếp trên giá thể chứ không sử dụng đất, nước vôi trong sẽ giúp tiêu diệt nấm và vi khuẩn trong giá thể, cải tạo giá thể, giảm tình trạng thối rễ của lan
Các loại nấm bệnh phát triển rất mạnh trong môi trường pH từ 3.5 – 6, bản chất Canxi Hydroxit trong nước vôi trong là một bazơ, khi tưới lên lan sẽ giúp pH tăng lên, hạn chế nấm bệnh sinh sôi và gây hại.
Bón phân và phun thuốc cho lan sau khi đã tưới nước vôi trong sẽ giúp khả năng hấp thụ cho lan đồng thời tăng cường hiệu quả của lân, kali trong phân bón, lan sẽ ra hoa nhanh hơn.
Đất bị nhiễm mặn sẽ không còn bền chặt, đất nứt nẻ và rời rạc làm cây lan khó hút được các chất dinh dưỡng và nước có trong đất. Tưới nước vôi trong sẽ làm đất được khử mặn, lan sinh trưởng và phát triển tốt hơn.
Vì tính năng tăng sức khỏe cho cây nên nước vôi trong còn có tác dụng rất lớn đối với những cây lan mới ghép, mới bắt đầu phát triển, tăng khả năng sống sót cho cây.
Sự khác biệt của các loại vôi và hiệu quả khi tưới cho lan
Đá vôi (Canxi Cacbonat) sẽ tạo thành vôi bột bằng cách nghiền nát, chất này cũng có trong vỏ sò, vỏ nghêu nên người ta thường nghiền vỏ sò, vỏ nghêu để chế tạo vôi bột nhưng độ tinh khiết không cao bằng đá vôi. Canxi Cacbonat là một hợp chất trơ, khó tạo ra phản ứng hóa học nên có tác dụng rất chậm khi sử dụng cho lan (có thể lên đến 6 tháng) nhưng có độ an toàn cao.
Vôi nung hay còn gọi là vôi sống (Canxi oxit) là sản phẩm của quá trình nung nóng đá vôi ở nhiệt độ thích hợp, loại vôi này có thể pha trực tiếp với nước để tạo thành nước vôi trong, tác dụng rất mạnh đối với cây lan. Khi pha chế nước vôi trong từ vôi nung sẽ sản sinh ra một lượng nhiệt lớn, cần trang bị dụng cụ bảo hộ và tuân thủ quy trình để đảm bảo an toàn.
Vôi tôi (Canxi Hydroxit) được hình thành khi cho một lượng nước nhỏ vào vôi nung, lúc này vôi tôi vẫn ở dạng bột nhưng sậm màu hơn vôi nung, tiếp tục thêm một lượng nước vừa đủ sẽ có được nước vôi trong. Tác dụng của vôi tôi mạnh tương đương với vôi nung
Vôi thạch cao (Canxi sunfat) là một dạng khoáng chất trong đất, loại vôi này cũng có thể nghiền mịn và pha nước để tưới lan giống như đá vôi nhưng nhờ vào lưu huỳnh trong hợp chất nên có tác dụng tốt hơn, đồng thời độ an toàn cũng rất cao.
Những câu hỏi thường gặp
Nước vôi trong giúp cho cây lan khỏe hơn, dễ dàng chống lại nấm bệnh, tăng khả năng chịu đựng trước thời tiết thất thường và thúc đẩy quá trình hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
Khi cây lan mới ghép, mới trồng là lúc yếu ớt nhất và cần tưới nước vôi trong, khi cây lớn có thể giảm tần suất tưới lại nhưng vẫn phải tưới vào đầu mỗi mùa mưa.
Nước vôi trong không bán trực tiếp nhưng bạn có thể mua vôi bột ở các cửa hàng vật liệu xây dựng hoặc vật tư nông nghiệp sau đó pha với nước ở tỷ lệ thích hợp để tạo thành nước vôi trong tưới lan.