Tưới nhỏ giọt là gì?
Tưới nhỏ giọt là hình thức tưới bằng cách cho giọt nước nhỏ trực tiếp vào gốc cây, từ đó nước sẽ thấm qua đất và đi tới bộ rễ của cây. Đây là phương pháp tưới cây tự động tiết kiệm nước tối đa nhưng vẫn đáp ứng được nhu cầu của các loại cây trồng thông qua việc cài đặt thời gian tưới trên bộ hẹn giờ.
Nguyên lý hoạt động
Hệ thống tưới nhỏ giọt hoạt động theo nguyên tắc làm giảm vận tốc của dòng nước để tiết chế lưu lượng nước chảy ra đến một mức có thể tính toán được ví dụ như 2 lít/ giờ, 4 lít/ giờ… Có hai cách giảm vận tốc nước thường thấy là:
- Sử dụng một lớp màng chắn bằng nhựa để tạo lực cản cho dòng chảy.
- Tạo thành một hệ thống đường dẫn chằng chịt và cực kỳ nhỏ bên trong béc tưới, mượn lực ma sát trên đường dẫn để giảm vận tốc nước.
Thành phần cơ bản của hệ thống tưới nhỏ giọt
Hệ thống tưới nhỏ giọt hoàn chỉnh là một tập hợp của nhiều thiết bị: bộ hẹn giờ, béc tưới cây, van điện từ, ống dẫn nước, lọc nước, máy bơm nước…
- Bộ hẹn giờ có chức năng điều khiển thời gian hoạt động của toàn bộ hệ thống. Kiểu tưới nhỏ giọt thường được cài đặt thời gian tưới dài hơn các kiểu tưới khác.
- Béc tưới là một trong những thành phần chính, cung cấp nước theo hình thức nhỏ giọt vào từng gốc cây, là yếu tố quyết định chức năng của hệ thống tưới.
- Van điện từ sử dụng cho hệ thống tưới sẽ có kích thước nhỏ hơn các hệ thống tưới khác vì chỉ yêu cầu thông số lưu lượng và áp lực rất thấp.
- Kiểu đường ống đặc trưng cho hệ thống tưới nhỏ giọt là ống PE với tính năng mềm dẻo, linh hoạt sẽ tạo được tính thẩm mỹ và rút ngắn thời gian thi công.
- Vì miệng phun của béc tưới nhỏ giọt rất nhỏ nên sẽ cần một bộ lọc để ngăn chặn cặn bẩn hình thành và làm nghẹt hệ thống.
- Đa số hệ thống tưới nhỏ giọt quy mô nhỏ sẽ không cần sử dụng máy bơm, tuy nhiên với những vị trí có áp lực thấp và quy mô từ 500m2 trở lên sẽ cần sử dụng chúng để nâng cao áp lực hoạt động.
Phân loại
Theo cấu tạo
- Béc tưới nhỏ giọt: có cấu tạo bao gồm một đầu ra, một đầu vào và một bộ phận giảm vận tốc nước nằm bên trong béc. Khi lắp đặt vào hệ thống, béc tưới sẽ liên kết với ống 16mm thông qua một đoạn ống 4mm. Có hai loại béc nhỏ giọt chính là béc nhỏ giọt có thân cắm và béc nhỏ giọt không thân cắm. Béc nhỏ giọt không thân cắm có đầu vào liên kết trực tiếp với các loại ống 4mm hoặc 16mm, thường được dùng để gắn trực tiếp lên ống 16mm, tạo được tính thẩm mỹ cho hệ thống tưới và tiết kiệm được đoạn ống 4mm. Béc tưới có thân cắm sẽ liên kết với ống 16mm bằng ống 4mm và dùng thân cắm để cố định vào mặt đất bên dưới gốc cây, phương pháp này sẽ gia tăng độ chắc chắn của béc nhỏ giọt và đảm bảo nước được cấp đến đúng vị trí cần tưới.
- Ống nhỏ giọt: là đường ống dẫn nước có bố trí các bộ phận giảm vận tốc nước bám bên trong thành ống và các lỗ nhỏ được đục sẵn ngay tại vị trí đó để rỉ nước ra bên ngoài. Thi công hệ thống ống nhỏ giọt tốn ít thời gian, công sức và không cần nhiều không gian thao tác nên được sử dụng ở những khu vực hẹp, khó ra vào và cần có độ thẩm mỹ.
Theo chức năng
- Béc tưới nhỏ giọt bù áp: được thiết kế đặc biệt nhằm cân bằng áp lực giữa các béc tưới trong cùng một hệ thống tưới. Chúng ta có thể thấy rằng những béc tưới ở gần nguồn nước sẽ có lưu lượng lớn hơn những béc tưới ở cuối đường ống vì áp lực sẽ giảm dần theo chiều dài ống. Nếu chúng ta chỉ trồng một loại cây trong khu vườn, việc chênh lệch lưu lượng sẽ làm cây phát triển không đồng đều dẫn đến mất tính thẩm mỹ và khó khăn khi thu hoạch. Tính năng bù áp đã ra đời nhằm giải quyết tình trạng này, nhưng hãy lưu ý rằng tính năng này chỉ hoạt động tốt khi hệ thống được tính toán áp lực đầy đủ.
- Béc tưới nhỏ giọt không bù áp: là loại béc tưới hoạt động theo nguyên lý thông thường, với ưu điểm là vận hành với áp lực nước cực thấp, do đó có thể được lắp đặt ở bất kỳ vị trí và tư thế nào. Béc tưới không bù áp còn có giá thành rẻ nên được sử dụng phổ biến ở những khu vườn quy mô nhỏ với số lượng béc tưới ít, chiều dài ống dẫn ngắn và không yêu cầu nghiêm ngặt về lượng nước tưới.
Ưu điểm
- Có thể liên kết trực tiếp vào đường ống dẻo mà không cần cắt, nối ống.
- Vẫn đáp ứng được nhu cầu khi cây phát triển cao mà không bị che mất tia nước như hệ thống tưới phun mưa.
- Không cần phải chôn lấp đường ống quá sâu
- Giảm thiểu lượng nước bị bay hơi.
- Nước tưới tập trung vào vị trí cần thiết, không tạo cơ hội cho cỏ dại phát triển.
- Có thể lắp đặt ở nhiều vị trí khác nhau, như trong bồn cây, trên mặt đất, trong các chậu cây…
- Không làm tăng độ ẩm của môi trường, tránh được việc các loại nấm gây bệnh phát triển.
- Hạn chế xói mòn đất do dòng chảy quá mạnh.
- Tiết kiệm chi phí đầu tư.
Xem thêm: Những loại béc tưới cây tốt nhất
Ứng dụng
Tưới nhỏ giọt được ứng dụng ở các khu vực và loại cây trồng như sau:
- Cây trồng trong chậu, các khay, các bồn hẹp.
- Bức tường cây xanh bao gồm nhiều chậu cây có kích thước nhỏ ghép lại với nhau.
- Những gốc cây to trong sân vườn.
- Luống cây trồng có mật độ dày và trồng cùng một loại cây.
- Vườn cây ăn trái.
Cách lựa chọn béc tưới nhỏ giọt
- Khi trồng các loại cây trong chậu, trong bồn, trong khay, bạn nên lựa chọn béc tưới có thân cắm để cố định trực tiếp vào chậu cây, bồn cây, tránh việc béc tưới văng ra khỏi chậu làm cây thiếu nước dẫn tới cây chết và lãng phí nước.
- Luống cây trồng và những bồn hoa dài sử dụng ống nhỏ giọt sẽ giúp giảm thời gian thi công lắp đặt hệ thống, chỉ cần rải đường ống theo chiều dài luống cây, bồn cây và đấu nối với nguồn nước là có thể hoạt động được.
- Mỗi bức tường cây xanh sẽ có kích cỡ ô, chậu khác nhau nên không thể sử dụng ống nhỏ giọt được vì nó có quy định khoảng cách lỗ riêng của ống. Béc tưới nhỏ giọt bù áp là giải pháp hiệu quả nhất trong trường hợp này, hệ thống sẽ được cân bằng áp lực nước, các chậu cây đều được cấp một lượng nước đều đặn và ổn định như nhau.
- Vườn cây ăn trái có thể sử dụng bất kỳ loại béc tưới nhỏ giọt nào, có thể sử dụng ống nhỏ giọt để quấn quanh gốc cây hoặc cắm dưới mỗi gốc cây một béc tưới cố định.
Lưu ý khi lắp đặt
Nếu bạn sử dụng đường ống nhỏ giọt hãy lưu ý trải ống ra một cách cẩn thận để không bị gấp khúc hay gãy ống. Có hai cách để lắp đặt ống nhỏ giọt:
- Cách 1: Chôn ống bên dưới mặt đất (đối với các khu resort, công cộng hay biệt thự) với độ sâu không quá 15cm để dễ dàng sửa chữa và tránh trường hợp cặn bẩn không làm nghẹt ngõ ra của béc tưới nhỏ giọt.
- Cách 2: Rải ống trên mặt đất và dùng dụng cụ nẹp cố định ống vào mặt đất, giúp đường ống không bị lệch ra khỏi vị trí cần tưới.
Bức tường cây thường có miệng của mỗi chậu cây rất bé do đó Vina Vườn khuyến cáo nên gắn trực tiếp béc tưới lên thành ống LDPE 16 mà không qua ống PE 4mm để đảm bảo nước không bị nhiễu ra phía ngoài chậu. Nếu gắn béc tưới nhỏ giọt theo phương pháp nối ống PE 4mm từ ống LDPE 16mm, hãy lưu ý chừa ra một đoạn ống dài để dễ dàng thay đổi vị trí gắn của béc tưới mà không cần dùng ống nối.
