Van điện từ là gì?
Van điện từ là loại van có cả hai chức năng cơ và điện, phần cơ dùng để điều hướng dòng chất lỏng chảy qua nó còn phần điện dùng để điều khiển việc đóng mở van một cách tự động. Loại van này thường được làm từ chất liệu nhựa cao cấp để có thể chịu được áp lực nước lớn và hoạt động ổn định theo thời gian. Van điện từ được sử dụng rất nhiều trong hệ thống tưới tự động.
Cấu tạo và cách thức hoạt động
Thành phần của van điện từ bao gồm nam châm điện và hai đầu ra vào của nước.
Nam châm điện có một cặp dây điện được kết nối với bộ hẹn giờ để nhận tín hiệu đóng mở khi đến đúng thời điểm. Lúc này, lõi kim loại bên trong van sẽ được nam châm hút lên và dòng nước có thể chảy qua. Hai đầu ra vào của van dùng để kết nối với đường ống tưới nước, liên kết này thường được thiết kế bằng ren, kích cỡ của ren sẽ đại diện cho kích cỡ của van, van càng lớn càng truyền tải được nhiều nước. Van điện từ có các kích thước thông dụng sau: ½”, ¾”, 1”, 1.5”, 2”.
Thông số kỹ thuật
Mặc dù chức năng của van chỉ là đóng mở theo tín hiệu điện, nhưng để sử dụng hiệu quả chúng ta cần phải lưu ý đến các thông số kỹ thuật đặc trưng của van. Có 4 thông số quan trọng về van điện từ mà chúng ta cần lưu ý là: lưu lượng nước, áp lực nước, điện áp, kích cỡ.
Lưu lượng nước
Lưu lượng là lượng nước mà van cho phép chảy qua trong một khoảng thời gian xác định. Lưu lượng nước được tính bằng các đơn vị thông dụng như: gpm, lps, lph, mph. Kích thước van càng lớn thì lưu lượng truyền tải càng nhiều, do đó có thể sử dụng với nhiều béc tưới cây hơn.
Áp lực nước
Áp lực nước là thông số thể hiện khả năng chịu đựng của van điện từ trước áp lực dòng chảy mà vẫn hoạt động bình thường (đơn vị tính là bar). Những van điện từ chất lượng cao có thể chịu được áp lực nước lên đến 10 bar. Vì van thường được lắp đặt ở đầu nguồn nước, gần máy bơm nước, là nơi có áp lực rất cao do đó Vina Vườn khuyến cáo rằng khi mua sản phẩm chúng ta nên chọn thông số về áp lực nước của van điện từ dựa theo thông số áp lực của máy bơm.
Điện áp
Van điện từ hoạt động chủ yếu nhờ vào tín hiệu điện mà bộ hẹn giờ truyền đến, do đó điện áp của van phải tương đương với bộ hẹn giờ. Nếu chọn van có điện áp cao hơn bộ hẹn giờ thì nó sẽ không hoạt động được; ngược lại, nếu chọn van có điện áp thấp hơn, van có thể bị cháy nổ. Vì mức độ an toàn cho người sử dụng nên hiện nay các đơn vị sản xuất từ nước ngoài đều cung cấp van điện từ có điện áp nhỏ hơn 25V. Đây cũng là loại van điện từ được sử dụng phổ biến nhất trong hệ thống tưới tự động.
Kích cỡ
Như đã nói ở phần lưu lượng, kích cỡ của van điện từ sẽ thể hiện mức độ truyền tải nước của nó. Liên kết của van thường có dạng ren trong, kích thước ren sẽ đại diện cho kích cỡ của van điện từ. Các loại kích cỡ thông dụng là ¾”, 1”, 1.5”, 2” (tương đương với 27mm, 34mm, 49mm, 60mm)
Phân loại cơ bản
Để bạn đọc dễ theo dõi, Vina Vườn sẽ chia ra thành ba kiểu phân loại van cơ bản, đó là: Phân loại theo cấu tạo, phân loại theo điện áp và phân loại theo kích cỡ.
Phân loại theo cấu tạo
Van điện từ dùng pin
Van điện từ dùng pin thường được kết hợp chung với bộ hẹn giờ tưới cây nhằm nâng cao tối đa sự tiện dụng, khi đó chúng ta chỉ cần lắp đặt cả bộ điều khiển này vào vị trí nguồn nước là đã hoàn tất phần điều khiển tự động. Van điện từ kết hợp bộ hẹn giờ dùng pin theo công nghệ Israel còn có nhiều ưu điểm như: có thể thay đổi giữa hai trạng thái “auto” và “on” bằng một cần gạt giúp cho bộ điều khiển có chức năng như một van khoá tay, giúp đóng mở dòng nước bất cứ khi nào bạn muốn; pin dùng cho van còn có thời lượng rất lâu, lên đến hơn một năm sử dụng. Thêm vào đó, khi bộ điều khiển cạn pin nó sẽ tự động ngắt van, giúp cho người dùng yên tâm khi có công việc phải đi xa khỏi nhà.
Van điện từ dùng điện
Một loại van khác quen thuộc hơn với chúng ta đó là van điện từ dùng điện. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại van sử dụng điện thế 220V đang được bán tràn lan với chất lượng kém. Van sử dụng cho hệ thống tưới tự động phải dùng điện thế 24V và kèm theo đó là các thiết bị hẹn giờ cũng xuất tín hiệu điện thế 24V. Đây là công nghệ Israel đã được sử dụng rộng rãi trên thế giới qua nhiều năm vì các lý do rất thuyết phục:
– Nguồn điện 24V an toàn tuyệt đối cho người sử dụng, đặc biệt là ở hệ thống tưới vì phải lắp đặt ngay tại nguồn nước.
– Độ bền của van được nâng lên nhiều lần do sử dụng nguồn điện áp thấp.
– Sử dụng điện áp thấp còn góp phần tiết kiệm điện năng, giảm chi phí điện hàng tháng.
– Ngoài ra van điện từ Israel còn có một ưu điểm mà không phải ai cũng biết, đó là khả năng chịu được áp lực lớn lên đến 10 bar, điều mà các van bình thường không làm được.
Ở quy mô lớn như trang trại hay nhà cao tầng, van điện từ dùng điện được sử dụng rất hiệu quả. Người dùng không cần phải đến từng vị trí để cài đặt cho từng van mà chỉ cần tập trung cài đặt tại bộ điều khiển trung tâm.
Phân loại theo điện áp
Điện một chiều nhỏ hơn 9V
Loại van này có thể dùng pin để điều khiển và thường được kết hợp với bộ hẹn giờ thành một khối. Van dùng pin thường được lắp đặt ở các khu vườn nhỏ như ban công, sân thượng hoặc những vị trí khó có thể dẫn điện đến.
Ưu điểm:
- Có kích thước nhỏ gọn, thẩm mỹ.
- Lắp đặt trực tiếp trên đường ống nước, không cần sử dụng dây điện.
- Chỉ điều khiển một khu vực nên chương trình đơn giản, dễ cài đặt.
Điện một chiều 18V – 24V
Các loại van sử dụng điện một chiều vận hành theo nguyên tắc kích đóng và kích mở, nghĩa là bộ hẹn giờ chỉ phát một dòng điện để đóng và một dòng điện để mở, chứ không giống như van điện xoay chiều sẽ được cấp điện trong suốt quá trình mở nước và chỉ đóng khi ngừng cấp điện. Chính vì nguyên nhân này nên van điện một chiều tiết kiệm điện rất nhiều. Ngoài ra van còn có độ bền cao, ứng dụng được cho các khu vườn rộng lớn cần phải phân chia thành nhiều khu vực tưới. Việc sử dụng điện áp thấp làm tăng cao mức độ an toàn khi lắp đặt trong hệ thống tưới tự động, tuy nhiên trên thị trường rất ít bộ hẹn giờ có khả năng điều khiển cho loại van này và khi đấu nối cần phân biệt rõ hai chiều âm dương của dây điện, do đó không được sử dụng rộng rãi.
Điện xoay chiều 24V
Van điện xoay chiều 24V hiện đang phổ biến nhất vì bên cạnh những ưu điểm như van điện một chiều, chúng còn rất dễ sử dụng trong hệ thống điện, phù hợp với nhiều bộ hẹn giờ và dễ dàng lắp đặt.
Điện xoay chiều 220V
Mặc dù loại van này rất phổ biến, giá thành thấp nhưng Vina Vườn khuyến cáo quý khách hàng không nên sử dụng chúng vì:
- Không đảm bảo an toàn điện
- Chất liệu bằng đồng, dễ bị oxi hóa
- Không chịu được áp lực nước cao
Phân loại theo kích cỡ
Van điện từ ¾”
Cỡ van này có lưu lượng nước nằm trong khoảng 1000 – 2000 LPH. Van rời có lưu lượng cao hơn van kết hợp với bộ hẹn giờ dùng pin, do đó tổng lưu lượng của các béc tưới thuộc van này không được vượt quá 2000 LPH. Đây là kích thước nhỏ nhất của van điện từ, thường được dùng cho ban công, sân thượng nhỏ hoặc sân vườn biệt thự. Hai đầu van sẽ liên kết với phụ kiện ren ngoài 27mm.
Van điện từ 1”
Lưu lượng tối đa của van 1” là 5000 LPH nên có thể sử dụng số lượng béc tưới cây nhiều gấp đôi van ¾”. Đây là kích thước thông dụng cho sân vườn biệt thự hoặc các khu vực có diện tích cây trồng tương đương như nhà cao tầng. Hai đầu van sẽ liên kết với phụ kiện ren ngoài 34mm.
Van điện từ 1.5”
Van 1.5 ” có lưu lượng lớn gấp ba lần van 1” . Cỡ van này được thiết kế để sử dụng cho các khu vực có quy mô lớn như trang trại, vườn cây ăn trái, resort,… Van 1.5” có thể liên kết với phụ kiện ren ngoài 49mm.
Van điện từ 2”
Lưu lượng của van 2” lên đến 20.000 LPH . Quy mô cây xanh mà nó phục vụ cũng tương đương với van 1.5” nhưng nếu sử dụng hợp lí, chúng ta có thể giảm bớt số lượng van trong một hệ thống tưới, làm giảm công suất của bộ hẹn giờ, giúp tiết kiệm thời gian tưới cây trong ngày. Phụ kiện để liên kết với van điện từ 2” là ren ngoài 60mm.
Cách lựa chọn van điện từ
Theo kích cỡ
Tuy rằng cấu tạo và nguyên lý hoạt động của van điện từ khá đơn giản nhưng việc lựa chọn một van điện từ phù hợp không hề dễ dàng. Kích thước của van rất đa dạng, nhỏ nhất ở mức 3/4″ và lớn nhất có thể lên đến 3″. Mỗi kích cỡ van có một lưu lượng truyền tải riêng. Một khu vườn ở căn nhà phố thông thường có thể sử dụng van 3/4″ nhưng với khu vườn của một căn biệt thự thì đó lại là câu chuyện hoàn toàn khác.
Điều đầu tiên bạn cần lưu ý khi lựa chọn kích cỡ của van điện từ là phải biết số lượng béc tưới trong khu vườn, hay nói chính xác hơn là lưu lượng nước tổng. Bên cạnh đó cần phải xác định số khu vực mà bạn muốn phân chia trong một hệ thống tưới vì điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến kích cỡ đường ống và công suất bơm. Nếu bạn muốn có phương án tối ưu nhất thì hãy liên hệ ngay đội ngũ kỹ thuật của Vina Vườn để được tư vấn miễn phí về hệ thống tưới và chất lượng sản phẩm. Chất lượng sản phẩm là thứ cần được ưu tiên nhất vì chúng ta phải lựa chọn những sản phẩm có thương hiệu uy tín thì mới đảm bảo được là sản phẩm đó vận hành đúng với thông số kỹ thuật mà chúng ta đã tính toán.
Theo mục đích sử dụng
Van điện từ rời
Van điện từ rời có thể lắp đặt cách xa bộ hẹn giờ, sử dụng 1 cặp dây dẫn để kết nối với bộ hẹn giờ. Một bộ hẹn giờ dùng điện 24V AC có thể điều khiển được nhiều van rời. Bạn có thể chọn van rời dựa trên các thế mạnh sau:
- Cài đặt hẹn giờ tưới cây cho cả khu vườn mà chỉ cần đứng tại một vị trí.
- Bộ hẹn giờ không cần phải đặt ngoài sân vườn nên có độ bền cao.
- Có thể kết hợp bộ hẹn giờ với cảm biến mưa.
- Có thể điều khiển bơm đẩy thông thường.
- Điều chỉnh đồng bộ cho tất cả các van điện từ.
- Không lo ngại việc bị trùng lặp giờ tưới cây.
Van điện từ kết hợp với bộ hẹn giờ dùng pin
Đây là loại van mang tính linh hoạt cao, kết hợp với bộ hẹn giờ thành một khối và sử dụng nguồn pin từ bộ hẹn giờ. Bạn có thể lựa chọn van này trong các trường hợp sau:
- Nơi lắp đặt không có nguồn điện
- Quy mô nhỏ, chỉ cần dùng một van điện từ duy nhất
- Không thể kết nối điện về cùng một vị trí
- Khu vực lắp đặt nhỏ hẹp, không có đủ không gian thao tác
- Yêu cầu tính thẩm mỹ và tiện lợi cao
- Khi bạn không có kỹ năng tốt về điện
- Khu vực thường xuyên bị mất điện
Ứng dụng của van điện từ
Với nhà phố
Đặc điểm của loại hình sân vườn này là nhỏ gọn, số lượng và chủng loại cây trồng ít như ban công hoặc sân thượng. Van điện từ kết hợp với bộ hẹn giờ dùng pin là giải pháp tốt nhất trong trường hợp này vì sẽ rất khó để kéo điện ra ban công hoặc sân thượng. Loại van này cũng có kích thước nhỏ nhất nên sẽ phù hợp với quy mô nhà phố và mang lại tính thẩm mỹ cao.
Với biệt thự
Mảng xanh của sân vườn biệt thự tuy không quá lớn nhưng sẽ rất đa dạng, do đó cần phải sử dụng nhiều van điện từ 24V cho từng nhóm cây riêng biệt. Các van này sẽ cùng kết nối về một bộ hẹn giờ để đảm bảo sự đồng bộ trong việc cài đặt chương trình cho hệ thống tưới. Tuy nhiên, nếu bạn gặp phải khó khăn trong việc dẫn dây điện về cùng một vị trí, bạn vẫn có thể sử dụng từng van điện từ (kết hợp với bộ hẹn giờ dùng pin) cho mỗi khu vực. Khi sử dụng phương pháp này, Vina Vườn khuyến cáo người lắp đặt hệ thống tưới nên lưu ý một số vấn đề như sau:
– Chọn kích cỡ van phù hợp cho từng khu vực (thường có đường kính 34mm)
– Cài đặt thời gian tưới của các van lệch nhau để áp lực nước không bị suy giảm.
– Lắp đặt ở nơi không bị ngập nước hoặc sử dụng hộp chống nước để bảo vệ bộ hẹn giờ dùng pin.
Với vườn cây ăn trái
Những vườn cây ăn trái sẽ có diện tích rất lớn (khoảng vài nghìn mét vuông). Chúng ta vẫn có thể sử dụng loại van dùng điện 24V như đối với sân vườn biệt thự nhưng kích cỡ phải là 49mm hoặc 60mm mới phù hợp với hệ thống tưới của vườn cây ăn trái. Sử dụng van lớn sẽ rút ngắn được khoảng thời gian tưới trong ngày đồng thời giảm được chi phí điện mà máy bơm nước sử dụng. Vì mỗi bộ hẹn giờ dùng pin chỉ có thể kết nối được với một van, do đó không nên sử dụng van kết hợp với bộ hẹn giờ dùng pin vì chúng sẽ nằm cách xa nhau, gây khó khăn cho việc đi lại khi cài đặt.
Hướng dẫn lắp đặt van điện từ
Van điện từ kết hợp với bộ hẹn giờ
- Chọn nơi lắp đặt khô ráo, không bị ngập nước trong thời gian dài. Trong trường hợp lắp đặt ngoài vườn Vina Vườn khuyên bạn nên sử dụng hộp hoặc mái che để bảo vệ cụm van và bộ hẹn giờ.
- Xác định kích thước đầu vào, đầu ra của van và loại ống liên kết để chọn đúng phụ kiện kết nối.
- Gắn sát các mép tường, góc nhà để tạo thẩm mỹ. Lưu ý hướng màn hình hiển thị của bộ hẹn giờ lên trên để dễ cài đặt và thay pin.
- Lắp đặt theo chiều mũi tên thể hiện trên thân van.
- Phía trước van điện từ nên sử dụng thêm van khóa tay và khớp nối động để dễ dàng sửa chữa khi có sự cố.
Van điện từ rời
Hướng dẫn lắp đặt của van điện từ rời cũng tương tự như trên, nhưng van rời không cần lắp tại vị trí khô ráo và không cần lưu ý đến việc cài đặt và thay pin.
Lưu ý mỗi van điện từ rời có hai sợi dây điện để kết nối với bộ hẹn giờ, một sợi dùng để nối vào các ô có đánh số thứ tự van, bạn muốn van đó thứ tự bao nhiêu thì nối vào ô có số tương ứng; sợi dây còn lại của tất cả các van sẽ được nối vào cùng một ô, có kí hiệu là “com” trên bộ hẹn giờ . Nếu van sử dụng điện một chiều, phải xác định rõ hai cực âm dương của dây, tránh tình trạng van hoạt động ngược. Nếu là van điện xoay chiều thì không cần chú ý hai cực của dây. Trong trường hợp có quá nhiều van trong cùng một hệ thống tưới thì chúng ta phải đánh số cho từng dây, thứ nhất là để lắp đúng theo thứ tự mà mình mong muốn, thứ hai là để gắn đúng sợi dây nối chung vào bộ hẹn giờ.
