Béc tưới cây là gì? Những loại béc tưới cây tốt nhất hiện nay

Béc tưới cây là gì?

Béc tưới cây là một trong các thành phần chính của hệ thống tưới tự động, có chức năng tạo ra các tia nước hoặc màn nước phun trực tiếp vào các loại cây trồng. Béc tưới cây có nhiều kiểu phun và cấu tạo khác nhau để phù hợp với nhiều loại hình tưới cây khác nhau, được kết nối với hệ thống ống dẫn nước và bộ hẹn giờ để thực hiện công việc tưới tiêu một cách tự động.

Cấu tạo

Miệng phun: Là bộ phận trực tiếp bắn ra các tia nước, thường nằm ở vị trí trên cùng của béc tưới để các tia nước không bị cản và giúp khoảng cách phun có thể đạt mức tối ưu nhất khi hoạt động.

Thân máy tưới nước: Nằm ở giữa, có vai trò như một ống dẫn nước từ bên ngoài đến miệng phun, đồng thời bảo vệ và giữ vững béc tưới.

Đuôi liên kết: Là thành phần kết nối giữa béc tưới cây với đường ống dẫn nước bên ngoài, thường có cấu tạo là ren hoặc ngạnh và nằm ở cuối béc tưới.

Những loại béc tưới cây tốt nhất hiện nay

Béc tưới phun mưa

Béc tưới phun mưa pop-up Rotor 55169 có điều chỉnh Mỹ

– Xuất xứ: Hàng chính hãng Orbit (Mỹ)
– Áp suất nước: 2.1 bar – Bán kính tưới: 5 – 9m
– Lưu lượng nước: 200 – 700 lít/giờ
– Góc phun: 0 – 360 độ
– Kết nối với ren ngoài 21mm / Ống LDPE – PVC – HDPE
– Chất liệu: Nhựa cao cấp

Béc tưới phun mưa Rotor Max không điều chỉnh Úc

– Xuất xứ: Hàng chính hãng Antelco (Úc)
– Áp suất nước: 1.5 bar – Bán kính tưới: 7.5m
– Lưu lượng nước: 500 lít/giờ
– Góc phun: 360 độ
– Kết nối với ống PVC 21mm
– Chất liệu: Nhựa cao cấp

Béc tưới nhỏ giọt

Béc tưới nhỏ giọt Asta 2 lít/giờ không điều chỉnh Úc

– Xuất xứ: Hàng chính hãng Antelco (Úc)
– Áp suất nước: 1.0 bar – Bán kính tưới: N/A
– Lưu lượng nước: 2 lít/giờ
– Góc phun: N/A
– Kết nối với khớp 4mm / Ống LDPE
– Chất liệu: Nhựa cao cấp

Béc tưới nhỏ giọt Shrubbler có điều chỉnh Úc

– Xuất xứ: Hàng chính hãng Antelco (Úc)
– Áp suất nước: 1.5 bar – Bán kính tưới: 0 – 0.2m
– Lưu lượng nước: 0 – 33 lít/giờ
– Góc phun: 360 độ
– Kết nối với ren trong 4mm / Ống LDPE – PVC
– Chất liệu: Nhựa cao cấp

Béc tưới phun sương

Béc tưới phun sương Mist Jet không điều chỉnh Úc

– Xuất xứ: Hàng chính hãng Antelco (Úc)
– Áp suất nước: 1.5 bar – Bán kính tưới: 2.4m
– Lưu lượng nước: 78 lít/giờ
– Góc phun: 90 độ
– Kết nối với ống LDPE – PVC – HDPE – PPR
– Chất liệu: Nhựa cao cấp

Phân loại

Phân loại theo kiểu tưới

Tưới nhỏ giọt: cung cấp nước tại một điểm, có lưu lượng nhỏ và cần áp lực nước thấp. Tưới nhỏ giọt giúp tiết kiệm nước, không gây xói mòn đất và hạn chế sâu bệnh phát triển.

Xem thêm: Tưới nhỏ giọt là gì? Khi nào nên sử dụng hệ thống tưới nhỏ giọt

Tưới phun mưa: tạo một màn nước đều hoặc một tia nước xoay tròn có lưu lượng lớn, yêu cầu áp lực nước cao để độ phủ của tia nước đều hơn. Lượng nước mà béc tưới phun mưa cung cấp rất lớn do đó có thể bố trí số lượng ít để tiết kiệm chi phí và thời gian lắp đặt đối với những khu vực có quy mô lớn. Giống như một cơn mưa nhân tạo, béc tưới phun mưa còn giúp khu vườn trở nên tươi mát hơn.

Xem thêm: Tưới phun mưa là gì? Khi nào nên sử dụng hệ thống tưới phun mưa

Tưới phun sương: có các hạt nước nhỏ mịn, khuếch tán đều trong không khí để duy trì độ ẩm. Đặc điểm của tưới phun sương là cần có áp lực cao để có thể tạo ra được các hạt sương nhỏ, lưu lượng thấp giúp tiết kiệm nước mà vẫn cung cấp đủ độ ẩm cho cây trồng.

Xem thêm: Béc phun sương là gì? Khi nào nên sử dụng hệ thống béc phun sương

Phân loại theo cấu tạo

Cấu tạo ren

Đây là kiểu cấu tạo phổ biến nhất trong lĩnh vực cơ khí vì nó ứng dụng được trên hầu hết các loại vật liệu, do đó cũng dễ hiểu khi nó được dùng cho hệ thống tưới tự động. Ren có hình dạng là những đường xoắn lồi lõm xen kẽ với kích thước bằng nhau. Có 2 dạng ren: ren ngoài và ren trong.

Để có thể liên kết hai vật có cấu tạo ren thì mỗi vật phải có kiểu ren ngược nhau, một là ren ngoài, một là ren trong. Ví dụ: nếu béc tưới cây của bạn có cấu tạo ren ngoài thì cần một phụ kiện có cấu tạo ren trong để liên kết với đường ống. Bên cạnh đó, không chỉ cần có kiểu ren ngược nhau mà còn phải có kích thước tương đương nhau để có thể thực hiện được liên kết ren. Những cỡ ren thường dùng nhất là: 4mm, 21mm, 27mm, 34mm.

Một lưu ý khi sử dụng liên kết ren là phải quấn một lớp băng keo bằng lụa quanh vật có cấu tạo ren ngoài, hành động này tuy đơn giản ít tốn kém nhưng tránh được tình trạng rò rỉ nước rất hiệu quả.

Cấu tạo ngạnh

Có những loại béc tưới cây được lắp đặt với liên kết đơn giản, giúp tiết kiệm được thời gian do có cấu tạo bằng ngạnh. Chỉ đơn thuần là một đường gờ tròn có kích thước lớn hơn kích thước của đường ống, ngạnh sẽ giúp giữ chặt béc tưới vào đường ống và có thể chịu được áp lực nước cao. Cách thực hiện liên kết những béc tưới dạng này chỉ đơn giản là đẩy thẳng đầu có ngạnh vào bên trong ống, không cần sử dụng thêm keo hay bất cứ phụ gia liên kết nào, chính vì thế nên chúng trở thành kiểu cấu tạo đặc trưng và được sử dụng rất nhiều trong hệ thống tưới tự động. 

Lưu ý rằng chỉ có thể sử dụng liên kết ngạnh đối với các loại ống dẻo, vì tính đàn hồi của ống sẽ giúp ống bám chặt vào các ngạnh. Kích cỡ của các ngạnh sẽ phụ thuộc vào kích cỡ của ống dẻo: 4mm, 16mm, 20mm…

Phân loại theo kiểu thân

Thân cố định

Là loại béc tưới được lắp đặt nổi trên mặt đất như chúng ta vẫn thường thấy. Trong suốt quá trình hoạt động, thân của béc tưới sẽ đứng yên nên được xếp vào loại cố định. Chúng được sử dụng nhiều ở các vườn cây ăn trái quy mô lớn khi chủ nhà có nhu cầu muốn tưới phun mưa đại trà cho khu vườn. Ngoài ra béc tưới thân cố định còn có những loại gắn với thanh ghim xuống mặt đất để tưới cho các khu vực nhỏ.

Thân pop-up

Là loại béc tưới tiên tiến nhất hiện nay. Kiểu phun của nó thực chất là phun mưa nhưng phần thân có cấu tạo đặc biệt, tự động nhô lên khỏi mặt đất khi hoạt động nên được gọi là pop-up. Để đảm bảo cho sự thẩm mỹ của khu vườn người ta hay sử dụng béc tưới pop-up. Khi lắp đặt béc tưới sẽ được chôn bên dưới mặt đất, lò xo lớn bên trong béc sẽ giữ phần lõi nằm yên và khi hệ thống tưới hoạt động, áp lực nước sẽ thắng lực nén của lò xo, giúp cho phần lõi (bao gồm miệng phun) nhô lên khỏi mặt đất để tưới cây. Đa số béc tưới pop-up đều có thể thay đổi được góc phun và bán kính tưới nên nó trở thành sự lựa chọn hoàn hảo cho các bãi cỏ ở khu vực công cộng – nơi yêu cầu tính thẩm mỹ cao.

Thông số kỹ thuật

Bán kính tưới

Đây là thông số mà phần lớn mọi người đều quan tâm vì nó liên quan đến kích thước của khu vườn và cách bố trí đường ống tưới cây. Khi béc tưới cây hoạt động, những tia nước sẽ tạo thành một vòng tròn nước có bán kính xác định. Mức độ bao phủ của béc tưới được thể hiện qua bán kính phun của nó (được tính bằng mét (m)). Béc tưới nhỏ giọt có bán kính phun nhỏ nhất, kế tiếp là béc phun sương và cuối cùng là béc phun mưa, tuy nhiên trong mỗi loại béc phun mưa cũng có độ phun xa gần khác nhau, dao động từ 1m – 15m là những dạng phổ biến nhất. Chúng ta thường dựa vào kích thước của khu vực tưới để lựa chọn bán kính béc tưới và bố trí số lượng béc phù hợp cho sân vườn.

Tuy nhiên, để béc tưới cây đạt được bán kính mong muốn thì chúng ta cần lưu ý đến hai yếu tố tiếp theo.

Lưu lượng nước

Mỗi béc tưới cây có thông số lưu lượng khác nhau, thông số này cho chúng ta biết lượng nước mà béc tưới cung cấp trong một khoảng thời gian nhất đinh (một giờ hoặc một phút). Đơn vị dùng để đo lưu lượng là m³/giờ hoặc lít/phút. Ví dụ: Béc tưới nhỏ giọt 2 lít/giờ sẽ cung cấp 2 lít nước cho cây trong vòng một giờ. Nếu xét về các kiểu tưới thì tưới nhỏ giọt là phương pháp tưới có lưu lượng nước nhỏ nhất, kế đến là tưới phun sương và lớn nhất là tưới phun mưa. Hai lý do chính khiến chúng ta phải quan tâm đến lưu lượng của béc tưới: 

• Để xác định béc tưới phù hợp với loại cây trồng và tính toán thời gian tưới cho cây.
• Để tính toán đường kính ống dẫn, kích cỡ van điện từ và công suất máy bơm nước.

Áp lực nước

Áp lực của béc tưới cây là thông số thể hiện khả năng chịu đựng sức nước và sự ổn định trong hoạt động của béc tưới. Đơn vị thường được sử dụng để xác định áp lực của béc tưới cây là bar hoặc kg/cm². Ví dụ một béc tưới có áp lực từ 1 – 4 bar nghĩa là nó sẽ hoạt động tốt trong khoảng áp lực đó. Áp lực nước có liên hệ mật thiết với lưu lượng và bán kính tưới, vì khi áp lực càng lớn thì béc tưới cây sẽ phun ra lượng nước càng nhiều và có bán kính tưới càng xa. Áp lực nước cũng đại diện cho mức độ an toàn của béc tưới. Nếu áp lực của hệ thống tưới vượt quá mức cho phép thì béc tưới sẽ nhanh hư hỏng, do đó chúng ta thường dựa vào thông số áp lực để xác định công suất phù hợp cho máy bơm.

Ở hệ thống tưới tự động, áp lực nước trong đường ống sẽ giảm dần khi chảy qua các thiết bị như van điện từ, máy bơm, lọc, phụ kiện… Chính vì thế chúng ta phải biết được áp lực cần thiết tại béc tưới cây để tính ra được áp lực cần có ở đầu nguồn nước.

Ví dụ cụ thể:

Dưới đây là thông số kỹ thuật của vòi nước tưới cây tự động pop up 54117L – Orbit – USA:

Cụ thể thông số ở hàng đầu tiên cho chúng ta biết khi béc tưới phun góc 360 độ và ở áp lực 1.0 bar, béc tưới sẽ có bán kính tưới là 4.3m và lưu lượng 0.62 m³/h.

Ưu điểm của béc tưới cây so với vòi phun nước

Tiết kiệm nước: Béc tưới cây có nhiều loại khác nhau phù hợp cho từng loại cây, do đó khối lượng nước tưới sẽ được sử dụng hiệu quả hơn. Theo thống kê, khi chuyển từ hình thức tưới thủ công sang tưới tự động sẽ tiết kiệm được 70% khối lượng nước mỗi tháng.

Tiết kiệm thời gian và công sức: Khi đã có hệ thống tưới tự động thì hiển nhiên chúng ta không còn phải kéo lê vòi nước đến từng gốc cây để tưới. Bên cạnh đó các béc tưới cây khi vận hành sẽ hoạt động cùng một lúc do đó sẽ rút ngắn được thời gian tưới cây hằng ngày.

Thẩm mỹ: Không còn xuất hiện những đường ống ngoằn ngoèo trong khu vườn nhà bạn, béc tưới cây mang lại sự thẩm mỹ rất cao do có nhiều màu sắc, kiểu phun đa dạng, giúp tăng giá trị cho sân vườn.

Yên tâm khi vắng nhà: Bạn phải đi công tác xa và không có thời gian chăm sóc cây? Đã có hệ thống tưới nước tự động thay bạn làm điều đó. Còn gì vui hơn khi trở về nhà sau một chuyến đi dài và được nhìn thấy khu vườn của mình vẫn xanh tốt, khỏe mạnh.

Tăng giá trị khu vườn: Giờ đây hình ảnh về những béc tưới cây mà chúng ta hay bắt gặp ở các khu đô thị cao cấp đã xuất hiện tại chính ngôi nhà của bạn. Hệ thống tưới tự động còn mang lại những trải nghiệm thú vị bằng công nghệ tiên tiến trên thế giới như điều khiển tưới qua điện thoại, hoạt động theo cảm biến mưa hay cảm biến độ ẩm…

Giúp cây phát triển tốt: Khác với phương pháp tưới thủ công, béc tưới cung cấp cho cây một lượng nước đều đặn và đầy đủ. Sẽ không còn tình trạng quên tưới cây hay quên tắt vòi nước gây ngập úng khu vườn xảy ra. Điều này vô cùng quan trọng với những công trình có quy mô lớn và những loại cây có yêu cầu khắt khe về chế độ tưới như phong lan, hoa hồng, dưa lưới…

Ứng dụng của từng loại béc tưới cây

Béc tưới nhỏ giọt

Béc tưới nhỏ giọt thường được dùng cho các vị trí nhỏ hẹp, có bề rộng bé hơn 50cm như bồn hoa, hàng rào cây xanh, luống cây, luống rau… Những chậu cây, gốc cây, bức tường cây và các cây nằm riêng lẻ cũng là đối tượng phù hợp cho béc nhỏ giọt.

Béc tưới phun mưa

Béc tưới phun mưa được sử dụng nhiều cho các khu vực trồng cây với mật độ dày như bãi cỏ, cụm tiểu cảnh, vườn rau… Những khu vực có quy mô lớn như vườn cây ăn trái, nhà máy, trang trại, nhà màng cũng thường dùng béc tưới phun mưa nhằm tiết kiệm chi phí và thời gian lắp đặt. 

Béc tưới phun sương

Béc tưới phun sương thường được sử dụng nhiều để tưới cho hoa lan, lý do là vì lan cần được cung cấp đủ độ ẩm một cách liên tục bằng những hạt nước mịn và nhỏ (vì nhánh hoa lan rất yếu nên không thể chịu được những hạt nước có kích thước lớn). Tương tự chúng ta có thể sử dụng béc tưới phun sương cho các loại cây như rau mầm, cây con, vườn ươm cây giống, các loại hoa…

Béc tưới có cấu tạo ren

Béc tưới có cấu tạo ren thường được sử dụng khi:

• Lắp đặt hệ thống tưới bằng các đường ống cứng như PVC, HDPE, PPR…
• Gắn béc tưới ở các vị trí cao trên 1m như trong các khu vườn cây ăn trái.
• Cải tạo hệ thống tưới tự động cũ, vì kết cấu ren linh hoạt có thể liên kết với nhiều loại ống khác nhau.

Béc tưới có cấu tạo khớp

Béc tưới có cấu tạo khớp có thể liên kết với các loại ống dẻo nên thường được sử dụng tại các khu vực nhỏ hẹp, không gian lắp đặt khó khăn và các vị trí cần phải uốn cong đường ống để tạo thẩm mỹ. Đây là cấu tạo đặc trưng của các loại béc tưới nhỏ giọt nên thường được ứng dụng cho các luống cây trồng và hàng cây đều nhau theo khoảng cách nhỏ, giúp tiết kiệm thời gian thi công.

Béc tưới pop-up

Béc tưới pop-up là một dạng của béc tưới phun mưa nhưng do có tính thẩm mỹ cao và bán kính phun lớn nên chúng ta thường thấy béc tưới pop-up được lắp đặt tại những bãi cỏ rộng hoặc những nơi có nhiều người qua lại như resort, công viên, sân golf, sân bóng…

Những tiêu chí lựa chọn béc tưới cây

Các bạn có thể lựa chọn béc tưới cây phù hợp với sân vườn của mình dựa theo những đặc điểm và ứng dụng mà Vina Vườn đã đưa ra phía trên. Để việc lựa chọn trở nên dễ dàng hơn, các bạn có thể tham khảo những câu hỏi dưới đây:

Nhu cầu dùng nước hằng ngày của loại cây đang trồng là nhiều hay ít?

• Một số cây chỉ cần rất ít nước để sống như cây sứ, nha đam, lưỡi hổ… Thậm chí có những cây phải ngưng tưới nước mới có thể ra hoa như cây hoa giấy. Những loại cây này cần phải sử dụng béc tưới nhỏ giọt để cây không bị úng nước. 

Mật độ cây trồng như thế nào?

• Nếu như bạn trồng những loại cây có mật độ dày như bãi cỏ, vườn rau, bụi hoa… thì nên sử dụng béc tưới phun mưa để đảm bảo nước có thể bao phủ đến từng vị trí, tiết kiệm số lượng béc tưới và thi công dễ dàng hơn.

Cây có nhu cầu tạo độ ẩm hay tưới rửa trên lá hay không?

• Nên sử dụng béc tưới phun sương hoặc phun mưa đối với những loại cần độ ẩm và môi trường mát mẻ như hoa lan, hoa hồng.

Thân cây là loại cứng cáp hay mềm yếu?

• Nếu cây trồng thuộc loại thân mềm và dễ tổn hại như hoa lan, hoa hồng, rau mầm, cây con…thì tuyệt đối không sử các loại béc tưới có tia nước mạnh để phun trực tiếp vào thân cây. Trường hợp này có thể sử dụng béc tưới phun sương hoặc béc tưới nhỏ giọt để tưới.

Vị trí lắp đặt béc tưới cây là trên cao hay dưới mặt đất?

• Nếu phải lắp đặt trên cao nên chọn những béc tưới có kích thước nhỏ gọn, kết cấu dễ lắp đặt như dạng khớp.

Béc tưới được gắn nổi hay chôn trong đất tạo thẩm mỹ?

• Béc tưới pop-up là loại béc tưới duy nhất phù hợp với việc lắp đặt dưới mặt đất. Nếu bạn có một bãi cỏ rộng rãi và thường di chuyển nhiều trên cỏ thì nên chọn béc tưới pop-up cho khu vườn của mình.

Chi phí đầu tư cho béc tưới là bao nhiêu?

• Thông thường béc tưới nhỏ giọt thường có giá thành rẻ hơn các loại khác. Tùy thuộc vào đặc tính của khu vườn mà chúng ta lựa chọn béc tưới sao cho kinh tế nhất. Nếu bạn trồng quá nhiều loại cây, nhiều chậu cây trong một không gian nhỏ thì chưa chắc phương pháp tưới nhỏ giọt có thể tiết kiệm được nhiều chi phí phương pháp tưới phun mưa hoặc phun sương.

Đường ống được thiết kế cho hệ thống tưới là loại vật liệu gì?

• Biết được loại ống giúp chúng ta lựa chọn được kiểu kết cấu phù hợp của béc tưới. Một số béc tưới có nhiều kiểu liên kết khác nhau để chúng ta lựa chọn, như kiểu ren dùng cho ống PVC và HDPE còn kiểu khớp sử dụng cho ống dẻo LDPE.

Áp lực nước hiện tại dùng để cấp cho khu vườn là bao nhiêu?

• Nếu áp lực hiện tại của nguồn nước quá thấp thì sử dụng béc tưới nhỏ giọt là phương án tối ưu nhất, những loại béc tưới khác nếu không đủ áp lực sẽ không hoạt động tốt được. Do đó, để có thể sử dụng được béc tưới phun mưa và phun sương chúng ta cần lắp đặt thêm máy bơm tăng áp cho hệ thống tưới.

Béc tưới có cần phải đáp ứng nhu cầu phát triển từng ngày của cây hay không?

• Nếu như trồng cây từ lúc cây còn nhỏ, nhu cầu dùng nước sẽ tăng dần khi cây lớn, do đó cần phải sử dụng những béc tưới có khả năng điều chỉnh được lưu lượng nước, như vậy sẽ không mất chi phí thay thế béc tưới lớn hơn trong suốt quá trình phát triển của cây.

Hướng dẫn lắp đặt béc tưới cây

Sau khi đã xác định vị trí lắp đặt, có hai bước cơ bản để áp dụng cho mọi loại béc tưới cây:

Bước 1: Liên kết với ống

• Xác định đuôi liên kết và miệng phun của béc tưới cây
• Nếu đuôi liên kết có cấu tạo ren, hãy xem đó là ren trong hay ren ngoài, kích cỡ là 4mm, 21mm, 27mm hay 34mm. Chọn loại phụ kiện phù hợp, sau đó quấn keo lụa chống rỉ nước theo chiều kim đồng hồ xung quanh đầu liên ren ngoài và vặn béc tưới vào để liên kết với ống.
• Nếu đuôi liên kết có dạng cấu tạo khớp, đục hoặc khoan một lỗ có kích thước vừa đủ lên thành ống và nhấn mạnh đuôi béc tưới vào ống.

Bước 2: Cố định ống

• Những loại béc tưới có sẵn thân cắm, sẽ được ghim thẳng vào mặt đất với độ sâu vừa đủ để béc tưới không bị lung lay hay bung sứt khi vận hành.
• Béc tưới không có thân cắm sẽ sử dụng đường ống như một thân cắm, chôn sâu đường ống xuống mặt đất khoảng 20cm để béc tưới bên trên được cứng cáp.
• Những loại béc tưới dạng reo như phun sương sẽ cố định lên tường hoặc giàn bằng dây rút, kẽm, đinh đóng tường hoặc ốc vít, tắc kê khoan vào tường.
• Đặc biệt nhất là béc tưới pop-up, chúng được chôn toàn bộ bên dưới mặt đất, chỉ chừa lại khoảng 2cm bên trên để miệng phun nước có thể hoạt động bình thường.

Những câu hỏi thường gặp